Spirytus – jak obliczyć stężenie alkoholu
Do przygotowania różnego rodzaju wódek, czy likierów jak wiemy konieczny jest spirytus. Można by rzec, że jest to podstawowy składnik! Z tego powodu warto znać kilka podstawowych faktów na jego temat.
Spirytus jest wodnym roztworem alkoholu etylowego o objętościowej zawartości alkoholu około 96%. Jego temperatura wrzenia zbliżona jest do temp wrzenia alkoholu etylowego i wynosi około od 78,5°C w górę. Ciężar właściwy waha się od 0,794 – jest to c. wł czystego alkoholu do dążąc do 1 – c. wł wody. Wszystko zależy od % stężenia alkoholu. W praktyce spirytusem nazywa się stężone roztwory alkoholu o mocy większej niż 50%.
Przy wyrobie wódek bardzo istotną sprawą jest mieszanie spirytusu z wodą i otrzymanie w ten sposób roztworu o żądanej przez nas zawartości alkoholu. Trzeba wiedzieć, że oprócz wydzielanego ciepła, podczas mieszania spirytusu z wodą zachodzi zjawisko tak zwanej kontrakcji czyli zmniejszanie się objętości.
Dlatego też chcąc uzyskać 1 litr roztworu o odpowiednim stężeniu alkoholu bierze się odpowiednio:
moc | spirytus 95% [ml] | woda [ml] | strata objętości [ml] |
10% | 106 | 900 | 6 |
20% | 211 | 804 | 15 |
30% | 316 | 708 | 24 |
35% | 368 | 658 | 26 |
40% | 421 | 608 | 29 |
45% | 474 | 557 | 31 |
50% | 526 | 505 | 31 |
60% | 631 | 400 | 31 |
70% | 736 | 291 | 27 |
80% | 842 | 178 | 20 |
90% | 948 | 62 | 10 |
Stężenie otrzymanego alkoholu można zmierzyć za pomocą odpowiednich narzędzi. Jednym z nich jest alkoholomierz. Jest to aerometr – szklany przyrząd składający się ze wypełnionego odpowiednim metalem oraz podłużnego trzpienia, w którym umieszczona jest odpowiednio wyskalowana podziałka. W sklad zestawu wchodzi też szklany cylinder, w który to wlewamy badana ciecz, i w której to zanurzamy wyskalowany cylinder. Zasada działania jest prosta. Alkohol jest lżejszy od wody, skutek czego im większe jego stężenie tym głębiej zanurza się alkoholomierz w cieczy. Zawartość alkoholu odczytujemy z podziałki, umieszczając wzrok na wysokości lustra płynu. Na tej zasadzie działa również cukromierz do oznaczania zawartości cukru w płynie. Tam jednak podziała wyskalowana jest odwrotnie, bo jak wiadomo cukier jest cięższy od wody, przez co, im większe stężenie cukru tym mniej zanurzony aerometr.

alkoholomierz